Meningsverschil in politiek en zorgen bij ondernemers nu Alphen benzine- en dieselwagens wil weren
ALPHEN AAN DEN RIJN - Het plan voor een zogeheten zero-emissiezone in het centrum van Alphen aan den Rijn heeft voor ophef gezorgd in de Alphense politiek. Tijdens een informatieavond op het gemeentehuis bleek namelijk dat het college van burgemeester en wethouders al bezig is met het invoeren van het plan, terwijl een deel van de gemeenteraad dacht dat zij alleen had ingestemd met het onderzoeken van opties voor de zone.
In juni 2022 besloot de gemeenteraad dat het college van burgemeester en wethouders de haalbaarheid van zo'n zero-emissiezone moest onderzoeken. Het gaat om een groot gedeelte van de plaats Alphen. Alleen de woonwijk Oudshoorn, ten westen van de Eisenhowerlaan, en de industrieterreinen worden buiten beschouwing gelaten.
Vervolgens is er in september 2023 een brief naar 13.000 ondernemers gestuurd om ze duidelijk te maken dat dit onderzoek bezig is en eventueel al rekening te houden met het vervangen van voertuigen. In een emissievrije zone mogen geen wagens komen die CO2 uitstoten. Dus: alleen elektrische auto's, geen diesel- en benzinevoertuigen. De regels gelden voor bestel- en vrachtauto's, niet voor particuliere voertuigen. Het gaat specifiek om goederenvervoer, niet om personenvervoer.
Afgelopen maand was er begin februari een bijeenkomst voor ondernemers en andere geïnteresseerde partijen. Tijdens deze avond was er ook informatiepresentatie over het onderzoek van het college van burgemeester en wethouders en hoe de zero-emissiezone eruit moet komen te zien.
Daar ontstond ophef. Want toen werd duidelijk dat het college al uitging van invoering van de zone, terwijl een deel van de gemeenteraad in de veronderstelling was dat het raadsbesluit alleen ging om het onderzoeken van de opties met 1 juli 2026 als richtdatum voor een eventuele ingang.
Verbaasd en verontwaardigd
VVD-gemeenteraadslid Jeroen Matthijssen was verbaasd en verontwaardigd toen hij tijdens de presentatie hoorde over de gang van zaken, vertelt hij tijdens het radioprogramma Natafelen op Studio Alphen. 'Wij hebben als gemeenteraad een besluit genomen. Daarin staat dat we een zero-emissiezone gaan voorbereiden. Dus dat wil zeggen: kijken wat er allemaal nodig is om een afweging te maken of we zo'n zone uiteindelijk gaan invoeren.'
Tijdens de informatieavond werd Matthijssen daarom verrast. 'Op de bijeenkomst werd duidelijk dat het college bezig is met het invoeren van een zero-emissiezone, terwijl we als raad hebben gezegd dat we het moeten gaan voorbereiden en niet gaan invoeren. Dat zijn echt twee verschillende dingen.' Het college geeft aan dat de term 'voorbereiden' moet gelezen worden als een aankondiging dat de zone er komt, om welk gebied het gaat en dat gestreefd wordt naar een invoering per 1 juli 2026.
Tienduizenden euro's
Volgens het VVD-raadslid heeft het college, waar VVD deel van uitmaakt, stappen overgeslagen: 'Als we kijken naar wat er toen is besloten en wat er tijdens de informatieavond naar voren is gekomen, dan zie ik vanuit mijn controlerende taak dat er nog een hele hoop stappen gemist zijn en dat het college heel erg laat is met het versturen van die brieven. Die hebben ze namelijk één jaar en drie maanden na het raadsbesluit gestuurd en dat vind ik behoorlijk laat.'
Vanuit de ondernemers hoort Jeroen Matthijssen vooral zorgen over de uitvoering van het plan. 'De ondernemers vragen zich af hoe ze dit moeten gaan invoeren. Want zo'n investering in een busje of vrachtwagen is niet niks', vindt hij. 'Dat gaat niet om een paar tientjes maar om tienduizenden euro's die een ondernemer eventjes moet investeren. De gemeente heeft hier zelf geen pot met geld voor klaar staan. Ik weet nog steeds niet hoe ze het gaan invoeren en regelen voor alle ondernemers.'
Winkelbevoorrading en pakketbezorging
Ondernemingsvereniging VOA vindt het een gemiste kans dat zij niet betrokken is geweest in het voortraject. De reacties onder de bijna duizend aangesloten ondernemers zijn dan ook wisselend. 'Wij willen met z'n allen verduurzamen en daar zijn zero-emissiezones ook bij nodig. Dat het gebied in Alphen zo groot is levert wel vragen en discussie op', zegt Ludo Goudkuil namens VOA.
Hoe gaan winkelbevoorraders en pakketbezorgers om met de nieuwe regels? Zijn er voldoende oplaadfaciliteiten? Komen er zogeheten hubs aan de rand van het gebied om goederen over te hevelen? 'Daar moet de gemeente nu snel keuzes in maken en de benodigde investeringen in doen', vindt Goudkuil.
Maar, volgens de ondernemersvertegenwoordiger vraagt dit alles ook om een gedragsverandering. 'De één ziet het als een kans, de ander als een bedreiging. Ook zijn er veel ondernemers die nog niet de juiste oplossing qua wagenpark of logistiek hebben gevonden.'
Realistisch
De boodschap van VOA aan de gemeente is samengevat dan ook: 'Hou nu vast aan de datum en de omvang van de zone; veel bedrijven en instellingen anticiperen hier namelijk op met hun beleidsplannen, afschrijvingen en investeringsplanningen.'
Het besluit om een zero-emissiezone in te voeren komt voort uit het klimaatakkoord dat de regering heeft gesloten. Dertig tot veertig grote steden in Nederland doen mee om de afgesproken CO2-reductie te behalen. '27 steden starten op 1 januari 2025 al een zero-emissie zone. Wij kunnen dus nog anderhalf jaar 'leren' van anderen. Dan zal het blijken hoe realistisch het is', zegt Goudkuil tot besluit.
Lees ook: Vanaf 2026 alleen nog ‘groene’ bestel- en vrachtwagens toegestaan in Alphen