Geen vervuilende uitstoot meer door zero-emissiezone: de lokale uitdagingen in Alphen-Stad
ALPHEN AAN DEN RIJN – Per 1 juli 2026 wordt het grootste deel van Alphen-Stad een zero emissie-zone, oftewel een ZE-zone. Dit betekent dat in principe bestel- en vrachtauto’s hier alleen mogen rijden als zij uitstootvrij zijn. Vooral voor kleine ondernemers en zelfstandigen zijn er echter nogal wat haken en ogen aan deze regeling.
De Alphense gemeenteraad heeft in juni 2022 besloten dat er per 1 juli 2026 een ZE-zone wordt ingevoerd in het overgrote deel van Alphen-Stad. Enkel de woonwijk Oudshoorn ten westen van de Eisenhowerlaan en de industrieterreinen worden buiten beschouwing gelaten. Daarmee gaat Alphen aan den Rijn aanzienlijk verder dan ‘de binnenstad’ waar een ZE-zone in principe voor is bedoeld.
De ambitie vanuit het klimaatakkoord is namelijk dat dertig tot veertig van de grootste steden in Nederland een ZE-zone in de binnenstad moeten instellen. Deze moet in principe per 1 januari 2025 worden ingevoerd. Alphen aan den Rijn krijgt dus niet alleen een veel grotere zone, maar deze wordt ook anderhalf jaar later ingevoerd.
Meepraten door inwoners en ondernemers
Nu mogen inwoners en ondernemers wel meepraten over de voorwaarden van de ZE-zone. Concreet gaat dat dan over hoe groot de zone wordt en wat de maatschappelijke gevolgen voor inwoners en ondernemers zijn. Er worden hiervoor onder meer gesprekken en bijeenkomsten met en bij ondernemersverenigingen gehouden.
Daarna, halverwege volgend jaar in 2025, wordt door het college van burgemeester en wethouders een verkeersbesluit genomen. Over dat besluit kan een schriftelijke zienswijze, een soort protest, worden ingediend.
Politiek mag meepraten
Voordat het verkeersbesluit wordt genomen, geeft de gemeenteraad ook haar mening. Zij kan melden wat zij van het besluit vindt. De gemeenteraad mag namelijk wensen en bedenkingen geven.
Maar: omdat in 2022 al een besluit is genomen dat de ZE-zone er komt, wordt het heel moeilijk om ingrijpende wijzigingen in het verkeersbesluit te krijgen. Er zijn wel twijfels bij verschillende politieke partijen in de raad: de omvang van de zone is wel erg groot en er zijn grote uitdagingen voor kleine ondernemers.
De planning
Voordat het verkeersbesluit over de ZE-zone wordt genomen, zijn er nog een paar tussenstappen:
- Effectonderzoek (zomer 2024)
- Start inspraak (najaar 2024)
- Nota van beantwoording (voorjaar 2025)
- Verkeersbesluit door burgemeester en wethouders (halverwege 2025)
De gemeenteraad krijgen in de tussentijd ook een aantal brieven met de stand van zaken.
Overgangsregeling, vrijstelling en ontheffing
Uiteindelijk wordt de soep niet zo heet gegeten als deze wordt opgediend. Er is namelijk een landelijke overgangsregeling. Ook zijn er mogelijkheden voor vrijstellingen en voor ontheffingen.
Wie in aanmerking komt voor vrijstelling krijgt deze automatisch op basis van het kenteken. Een ontheffing moet lokaal zelf worden aangevraagd. Alle regelingen gelden tot 2030.
Uitdaging voor kleine ondernemers
De grootste problemen en uitdagingen zitten op dit moment bij kleine ondernemers en kleine zelfstandigen. Zij zien een grote kostenpost voor zich opdoemen als zij hun bestelbusjes moeten vervangen door een elektrisch exemplaar. Vaak blijkt dat dit komt door onbekendheid met een ZE-zone en met de voorwaarden hieraan.
Gemeente Alphen aan den Rijn ondervangt dit onder meer door gesprekken met de logistiek adviseur van de gemeente tijdens ondernemersbijeenkomsten. Grote ondernemingen met een wagenpark blijken standaard een vervangingsstrategie te hebben met daarin inmiddels ook opgenomen de gevolgen van een ZE-zone.