Verhitte emoties over opvang vluchtelingen: ‘Er wordt over ons heen gewalst’

Foto: Studio Alphen
Foto: Studio Alphen

ALPHEN AAN DEN RIJN - Spandoeken die bewoners van de Alphense Steekterweg hadden opgehangen, uit onvrede met de voorgenomen huisvesting van maximaal 190 Oekraïense vluchtelingen, zijn door de gemeente weggehaald. Burgemeester Liesbeth Spies (CDA) heeft daar zelf de opdracht voor gegeven, zo bekende ze tijdens een verhitte informatieavond in het gemeentehuis. Daarbij liepen de gemoederen hoog op.

Het weghalen van spandoeken door medewerkers van de gemeente Alphen aan den Rijn schoot bij verschillende omwonenden in het verkeerde keelgat. 'Die hebben wij met onze zuur verdiende centjes gemaakt', reageerde Dirk Roest, die naast één van de twee beoogde opvanglocaties woont, woest. 'Dat is toch geen stijl? Het is dat mijn vrouw meer verstand heeft dan ik, anders had ik er één op zijn muil geslagen.'

Spies liet weten dat ze de spandoeken uit welwillendheid pakweg drie weken langs de weg had laten hangen, ook al waren die in sommige gevallen vastgemaakt aan gemeentelijke eigendommen. 'Bij boerenprotesten hebben we de omgekeerde Nederlandse vlaggen ook niet meteen weggehaald', verklaarde ze. Suggesties dat er ook exemplaren van privéterreinen waren verwijderd, ontkende de burgemeester met klem.

'Ons leven'

Onlangs kondigde het Alphens gemeentebestuur aan gedurende vijf jaar tussen de 125 en 190 vluchtelingen uit Oekraïne te willen opvangen op twee locaties aan de Steekterweg. Op een informatieavond begin deze maand bleek er veel onvrede onder buurtbewoners te zijn over dat voorgenomen besluit. Vooral het aantal op te nemen vluchtelingen viel op z'n zachtst gezegd niet in goede aarde.

Op aandringen van woedende omwonenden werd maandag een tweede informatieavond gehouden. Die begon met een presentatie van Ronald Kempenaar, Steekterweg-bewoner en van beroep autohandelaar. 'Onduidelijk, ondoorzichtig en halfslachtig', bestempelde hij de procedure die het gemeentebestuur heeft ingezet. 'Er wordt over ons heen gewalst alsof het niets is. Voor u is dit een dossier, voor ons is het ons leven.'

Beperkte aantallen

'Dit wordt erdoorheen gedrukt', sprak straatgenote Ardith Kwakernaak. Tegelijkertijd verwoordde ze ook hoe meerdere van de ongeveer 800 bewoners tellende Steekterweg aankijken tegen de opvang van vluchtelingen. 'Mensen uit Oekraïne zijn hier van harte welkom. Maar wel in beperkte aantallen en in de juiste verhouding.'

Er waren ook andere geluiden te horen op de door zo'n honderd man bezochte bijeenkomst. Zo was de drie kilometer verderop wonende Jaap Wielinga net als bij de vorige informatieavond aanwezig, omdat hij naar eigen zeggen 'vreemdelingenhaat' bespeurt. 'Jullie willen deze mensen daar gewoon niet hebben', beweerde hij. 'Het is allemaal stichting eigenbelang.'

Kwaad bloed

Vanuit de zaal werd vilein gereageerd: 'Zet ze dan bij jezelf in de tuin neer.' Wielinga gaf daarop aan open te staan voor de komst van Oekraïense buren. Bovendien merkte hij op de afgelopen anderhalf jaar vijf gezinnen uit het Oost-Europese land te hebben ondersteund. Bijvoorbeeld met het vertalen van brieven. Of het regelen van dokters, tandartsen en ziekenhuizen, maar ook dagjes uit en (taxi)vervoer.

Zijn betoog zette kwaad bloed bij bewoners van de Steekterweg. Voor één man waren zijn woorden zelfs de druppel om weg te gaan. 'Je woont niet eens in onze straat, waar bemoei je je mee? Sodemieter op, joh', foeterde hij op weg naar de deur. Een andere man ging nog een stapje verder. 'Je bent een lul', schreeuwde hij hem toe, om het vervolgens ook in Wielinga's oor te fluisteren bij het langslopen.

'Toen ik met mijn auto over de Steekterweg reed, had ik bijna de neiging om de andere kant op te rijden' - Anne Post, dorpspredikant van Zwammerdam

Verder kwam ook Anne Post met een tegengeluid op de proppen. De dorpspredikant van Zwammerdam, dat grenst aan de Steekterweg, voerde het woord namens een drietal kerken in de gemeente Alphen, met volgens hem een stuk of dertig in de straat wonende leden. 'Ik schrik een beetje van de sfeer die is ontstaan. Toen ik met mijn auto over de Steekterweg reed, had ik bijna de neiging om de andere kant op te rijden', zei hij.

Bedreigend, noemde de Zwammerdamse dominee het zelfs. 'Ik merk dat het erg lastig is om een ander geluid te laten horen. Bij bewoners die ik heb gesproken is er schaamte over spandoeken die aan de Steekterweg hingen en hoe er soms over dit onderwerp wordt gesproken. We hebben de Bijbelse opdracht om voor elkaar te zorgen. Laten we naar elkaar luisteren. En opbouwend erover praten, dat is in het belang van ons allemaal.'

Groot applaus

Na het uitspreken van zijn slotzin ontving Post opvallend genoeg een groot applaus. Niet geheel verrassend kreeg Liesbeth Spies de handen wat minder stevig op elkaar. Zij benadrukte dat ze zich 'beslist niet' herkende in de tunnelvisie waarvan het gemeentebestuur werd beschuldigd. Hoewel de burgemeester zich bereid toonde nog een keer naar het aantal vluchtelingen te kijken, liet ze eerder al doorschemeren dat de kans op een vermindering klein is.

'Ik begrijp dat u zich overdonderd voelt, maar we maken keuzes in het algemeen belang, die direct omwonenden wellicht niet graag hadden gezien in deze omvang. Ik hoop oprecht dat we niet in een juridisch gesprek met elkaar geraken. En dat we als normale mensen met elkaar kunnen spreken. Laat de Oekraïners niet het slachtoffer worden van het besluit dat de gemeente neemt'. luidde haar oproep.

'Paard van Troje'

Voordat de gemeenteraad zich op donderdag 6 juli definitief uitspreekt over het onderwerp, is er woensdagavond nog een commissievergadering. Bewoners van de Steekterweg zullen daar wederom hun zegje doen. Tegelijkertijd kondigt een groep nu al aan juridische stappen te gaan ondernemen. 'We willen geen paard van Troje binnenhalen', aldus Ronald Kempenaar. 'Laten we dit gezamenlijk oplossen, dan zetten wij Alphen niet meer op zijn kop.'

Lees ook: Steekterweg in opstand tegen komst Oekraïners: ‘Nog meer opvang? Dat steekt!’

Bekijk hieronder de reportage die Studio Alphen begin deze maand maakte over het protest aan de Steekterweg.