Alphense zendmast wordt vervangen: ‘Iets laten vallen is levensgevaarlijk’
ALPHEN AAN DEN RIJN - De bijna veertig meter hoge zendmast bovenop de honderd meter hoge telecom- en datatoren van Alphen aan den Rijn moet vervangen worden. Op spectaculaire wijze zal het gevaarte in september naar beneden worden gehaald om vervolgens een nieuwe zendmast te plaatsen op grote hoogte.
Wat gaat er gebeuren?
'Wij hebben de opdracht gehad van de masteigenaar om de stalen mast te vervangen. Die mast is ruim twintig jaar oud en krijgt jaarlijks een inspectie. Daaruit is gebleken dat hij aan vervanging toe is. En dan met name de topstukken.'
Aan het woord is Peter Kok, projectleider van VolkerWessels Telecom. 'Wij zijn dat gaan voorbereiden met elkaar en gaan die mast vervangen.'
'De antennesystemen gaan eruit en er komt een tijdelijk systeem om die diensten over te nemen. Dat tijdelijke systeem komt op de bordes van de betonnen toren te staan. Vervolgens bouwen we de mast af en bouwen we op de grond de nieuwe mast op met de antenneconstructies en bekabeling.'
Hoe gaan jullie dat doen?
'De mast zelf is om en nabij de veertig meter hoog en bestaat uit zeven secties. Wij hebben een grote kraan nodig om op die hoogte te werken. Met een normale telescoopkraan kom je daar niet.'
'Wij bouwen daarom een telescoopkraan met een speciale hijsconstructie erop. Daarvoor sluiten wij een deel van de Energieweg, de straat rondom de toren, af.'
'Verder is het vooral veel staalwerk demonteren, hijswerkzaamheden, bouten lostrekken, antennes opnieuw aanbrengen, de bekabeling doormeten en uiteindelijk alles weer keurig netjes afmonteren in de mast.'
Hoe groot is de kans dat iets naar beneden valt?
'Dat een kraan omvalt of een mastdeel naar beneden komt, zal niet gauw gebeuren. Waar vaak het risico zit, zijn kleine zaken die moeilijk vast te maken zijn. Onze monteurs zijn al gewend om op hoogte te werken, dus hun gereedschap is bijvoorbeeld aangelijnd.'
'Maar moertjes, boutjes en dat soort dingen kun je niet voorzien van een koord. Als zo'n bout - en die zijn best flink - van die hoogte naar beneden valt, komt het met behoorlijke snelheid aan. Dan wordt het gewoon een projectiel. De kans dat die vallen is er altijd, dat is een bekend risico.'
'Er zijn daarom ook strikte regels voor 'onder' en 'boven' elkaar werken. Daarom zetten wij de omgeving ook af, zodat niemand eronderdoor loopt. Het wordt pas gevaarlijk als mensen zich niet aan de afspraken houden. Dat gaan we borgen met verkeersregelaars en de toezichthouders.'
Wat gebeurt er donderdag 19 september?
'Donderdag gaan wij de kraan opbouwen. Dat zal in de middag of het begin van de avond zijn. Dan van donderdag op vrijdag zijn er al activiteiten rondom de mast, maar dat zal het publiek niet opvallen. Dat is dan met name in de toren. Dan gaan wij de antennes overzetten op de tijdelijke installatie.'
Wat gebeurt er vrijdag 20 september?
'Dan beginnen wij in de topsecties en gaan de eerste hijswerkzaamheden plaatsvinden. Wij werken in 24-uurs shifts, dus ik verwacht dat we die nacht de volledige mast hebben afgebouwd. Dan kunnen wij alvast een begin maken met de voormontage van de nieuwe mast.'
Wat gebeurt er zaterdag 21 september?
'Dan is de mast al voor een groot deel gemonteerd. Die nacht gaan wij gebruiken om de nieuwe antennesystemen erin te hangen en aan te sluiten.'
Wat gebeurt er zondag 22 september?
'Dan gaan wij de installatie afmonteren en voeren wij eventueel de laatste kraanwerkzaamheden uit. Die avond wordt de kraan weer afgebouwd en die zal de maandag weer vertrekken.'
Dat lijkt een strakke planning...
'Klopt, dat is ook nodig. Het is echt een planning van uur tot uur. Alles moet gereserveerd worden. Wij kunnen niet zomaar zeggen dat wij uitlopen en de maandag ook meenemen.'
'Je houdt wel wat rekening met uitloop, maar daar is de zondag voor. Alles is erop ingericht dat het werk zondagavond weer klaar is.'
Waarom moet de omgeving afgezet worden?
'Voor het opbouwen van de kraan zetten de Energieweg af. We zijn daarover met omwonenden in gesprek geweest. De Energieweg blijft an sich aan twee kanten bereikbaar en de bedrijven die eromheen zitten blijven toegankelijk.'
'Op vrijdag 20 september wordt alleen het deel afgesloten ter hoogte van de poort naar de mast. Daar staat de kraan dan. Die wordt opgesteld op de Energieweg, omdat hij een bepaalde afstand moet houden van de toren. Die kan er niet pal naast staan.'
Waarom moeten de werkzaamheden plaatsvinden?
'Het is altijd moeilijk van tevoren te zeggen hoe lang iets meegaat. Dat is afhankelijk van het onderhoud. Alles heeft z'n levensduur en dit zijn wel objecten die veel wind vangen. Daarom doen wij ook de jaarlijkse inspecties.'
'Als daaruit blijkt dat iets achteruitgaat, dan melden wij dat bij de opdrachtgever. Dat is nu een halfjaar geleden in gang gezet. Je laat het natuurlijk niet zover komen dat de mast dreigt om te vallen.'
Is het een unieke uitdaging om in zo'n bebouwd gebied te werken?
'Wij hebben wel vaker aan grote zendmasten gewerkt. In bebouwd gebied, maar bijvoorbeeld ook in weilanden. Wat veiligheid betreft zit het niet heel veel verschil in de manier van werken. Maar je moet wel meer communiceren.
'Je sluit bepaalde wegen af, of misschien zelfs delen van een pand. Dat moet je in een bebouwde omgeving beter afstemmen dan in een weiland. Maar dingen als alles zeker en het gebied afzetten, doen we altijd.'
Hoe zijn de risico's van tevoren beoordeeld?
'We hebben van tevoren een risicomatrix ingevuld en een veiligheidsplan opgesteld. Dat was hier eigenlijk niet nodig, maar in goed overleg met de gemeente hebben we besloten om dat hier wel te doen en het zekere voor het onzekere te nemen. Ook omdat het hier om bebouwd gebied gaat.'
Lees ook: Laatste twee steunpilaren voor fietsbrug worden geplaatst, kans op vertraging